Ոսկրահոդային համակարգի տուբերկուլոզային հիվանդությունների մեջ ըստ հաճախության գրավում է երրորդ տեղը։ Տուբերկուլոզային օջախները հաճախ ազդրի և ոլոքի ոսկրերի էպիֆիզում են տեղակայվում։ Հետագայում այդ օջախները տարածվում են և, որպես կանոն, ընդգրկում են նաև հոդը։
Տուբերկուլոզային գոնիտի սկզբնական ձևը, որը պայմանավորված է ոսկրային հյուսվածքի օջախով, աղքատ ախտանիշներ ունի։ Երկարատև քայլքի ժամանակ նկատվում է թեթև կաղություն, ինչպես նաև ծնկային հոդի անորոշ տեղակայման ցավեր, ազդրի քառագլուխ մկանի թերլարվածություն։ Ցավերը և թեթև կաղությունն անկանոն բնույթ ունեն, կարող են լրիվ վերանալ հանգստի դեպքում, իսկ քայլելու դեպքում՝ նորից կրկնվել։
Ծնկային ձողի տուբերկուլոզի ամենավաղ ռենտգենաբանական ախտանիշը օստեոպորոզն է, ազդրի և ոլոքի էպիմետաֆիզային բաժինների սահմանափակ հատվածների ոսկրային կաոուցվածքի անորոշությունը։
Տուբերկուլոզային ոսկրաբորբի (օստիտի) հարաճման և ոսկրի կեղևաշերտի քայքայման դեպքում առաջ է գալիս հոդի ուռածություն, ջերմության տեղային բարձրացում։ Աճուկային շրջանի ավշահանգույցները մեծանում են, խորանում է ազդրի և սրունքների մկանների ատրոֆիան, նկատվում է նաև Ալեքսանդրովի ախտանիշը։ Որոշ դեպքերում զարգանում է ծալիչ մկանների աննշան կծկանք և ծալման շարժումների սահմանափակում։ Ռենտգեննկարահանման ժամանակ տուբերկուլոզային օջախը հայտնաբերվում է կամ հոդածածկային աճառին շատ մոտ հատվածում կամ էլ հոդապարկի կպման տեղերում։
Հիվանդության արտահայտված ձևի դեպքում ծնկային հոդում սկիզբ են առնում սուր ցավեր, հոդը տաքանում է, զարգանում է ծալիչ կծկանք և շարժումների խիստ սահմանափակում։ Կապանային ապարատի քայքայումից հոդի ձևախախտում է առաջանում։ Ռենտգեննկարահանումից հայտնաբերվում է նաև օստեոպորոզ։ Ոսկրային հոդերեսները քայքայվում, հոդային ճեղքը ստվերագծվում է անհավասարաչափ նեղացման ձևով։ Պրոցեսի տևողությունը ձգձգվում է մինչև 1,5 տարի և ավելի։ Վնասված ոսկրերի և հոդի ֆունկցիայի լրիվ վերականգնում չի լինում։
Տուբերկուլոզային հոդաբորբի ախտորոշման համար կարևոր է հաշվի առնել ախտահարման միահոդային (մոնոարթրիտիկ) բնույթը, տուբերկուլոզային հիվանդի հետ շփման վերաբերյալ անամնեզի տվյալները, տուբերկուլոզային օջախների հայտնաբերումը (թոքերում, ավշահանգույցներում), տուբերկուլոզային դրական ռեակցիաները (Մանտու), ռենտգենաբանական բնորոշ փոփոխությունները։