Սթրեսային անմիզապահության բուժման սլինգային վիրահատությունների (TVT, TOT, TVT-O) համեմատական բնութագիրը (գրականության տեսություն)
Կանանց անմիզապահության հանդիպման հաճախականությունը բոլոր տարիքային խմբերում հասնում է մինչև 30-35%-ի, ընդ որում սթրեսային անմիզապահությունը (բնորոշվում է որպես մեզի ակամա արտազատում միզապարկից ֆիզիկական ակտիվության, հազի, փռշտոցի և այլնի ժամանակ) կազմում է վերը նշվածի մինչև 49%-ը: Այն զգալիորեն նվազեցնում է կյանքի որակը և իրավմամբ համարվում է լուրջ սոցիալ և բժշկական պրոբլեմ: Անցյալ դարում օգտագործվող մեծածավալ տրավմատիկ և հաճախ ոչ էֆեկտիվ բաց վիրահատությունները խթան հանդիսացան ավելի քիչ տրավմատիկ և էֆեկտիվ վիրահատությունների մշակմանը:
Վերջին տասնամյակում սթրեսային անմիզապահության բուժման համար ամբողջ աշխարհում լայնորեն օգտագործվում են տարբեր տեսակի սուբուրեթրալ ժապավեններ, որոնք իրավմամբ հանդիսանում են մինիմալ ինվազիվ, բարձր էֆեկտիվ միջամտություններ՝ պերիօպերացիոն բարդությունների ցածր հաճախականությամբ և աշխատունակության արագ վերականգնմամբ: 1999թ-ին U. Ulmstenet al կողմից ներկայացվեց հեշտոցային ազատ ժապավենը TVT (Tension free vaginal tape)(նկ.1),երբ այն ֆիքսվում էր հետսիմֆիզային տարածությունում: Կիրառվում էր որպես ամբուլատոր վիրահատական միջամտություն կանանց սթրեսային անմիզապահության բուժման համար: Այն լայնորեն ներդրվեց ամենօրյա ուրոլոգիականպրակտիկայում և մինչ այժմ կատարվել է 1մլն-ից ավելի այդպիսի վիրահատություն: Չնայած բարձր էֆեկտիվությանը (80%-90%), TVT զուրկ չէր բարդություններից` միզապարկի պերֆորացիա, ռետրոպուբիկ արյունահոսություն [13,14]:
2001թ-ին E.Delorme առաջ քաշեց մի նոր մեթոդ, ըստ որի տեղադրվող ժապավենն անցնում էր փականցքային բացվածքի միջով, որն անվանվեց TOT (transobturator tape ) (նկ.2): Այս մեթոդի միջոցով ժապավենը տեղադրվում է աճուկների մակերեսից դեպի փականցքային բացվածք և դուրս է գալիս հեշտոցի կտրվածք: TOT-ը ենթադրաբար ուներ հետևյալ առավելությունները`ժապավենի ֆիքսացիան ավելի ֆիզիոլոգիական էր, գրեթեզրոյի էր հասնում միզապարկի պերֆորացիայի հավանականությունը, ուստի և վիրահատության ընթացքում ցիստոսկոպիայի կարիք չէր լինում [4]:
2003թ-ին J. de Leval-ը ներկայացրեց նորացված մեթոդ, որն անվանվեց TVT-O (tension-free vaginal tape obturator route) (նկ.2): Ըստ TVT-O մեթոդի, ասեղն անցնում է հակառակ ուղով, այսինքն` հեշտոցի կտրվածքի միջով և դուրս գալիս փականցքային բացվածք [6]:
![]() | ![]() |
Նկար 1.TVT-վիրահատություն | Նկար 2.TOT,TVT-O-վիրահատություն |
Մեր հետազոտության նպատակն է վերլուծել գրականության մեջ առկա տվյալները, որոնք համեմատում են TVT վիրահատության էֆեկտիվությունը, բարդությունների հանդիպման հաճախականությունը TOT և TVT-O վիրահատությունների հետ և պարզել այն գործոնները, որոնցով պայմանավորված է այս կամ այն վիրահատության նախընտրելիությունը: Հիմնականում վերլուծման կենթարկվեն ռանդոմիզացված հետազոտությունների արդյունքները:
E.H.Laurikainen et al` ռանդոմիզացված հետազոտության մեջ ներգրավվել են 267 կին, որոնցից 136-ի մոտ կատարվել է TVT, իսկ 131-ի` TVT-O: Հսկողության տևողությունը` 2 ամիս: Հետազոտությունը կատարվել է 2004-2005թթ: Վիրահատության միջին տևողությունը եղել է 62 րոպե TVT-ի դեպքում և 64 րոպե TVT-O-ի: Հոսպիտալացման տևողությունը TVT խմբում կազմում է 14 ժամ, TVT-O խմբում`17 ժամ: Հեղինակները նշում են, որ հետվիրահատական շրջանում աճուկային շրջանի ցավերը զգալիորեն ավելի հաճախ են հանդիպել TVT-O խմբում: Լուրջ ինտրաօպերացիոն բարդություններ չեն նկատվել ոչ մի խմբում: Միզուղիների ինֆեկցիա նկատվել է TVT վիրահատությունից հետո 8% դեպքում, TVT-O վիրահատությունից հետո` 13% դեպքում [8]:
L.Zhu, J. Lang` ռանդոմիզացված հետազոտության մեջ ներգրավվել են 55 կին, որոնցից 28-ին կատարվել է TVT, իսկ 27-ին` TVT-O: Հետազոտությունը կատարվել է 2003-2005թթ: Հոսպիտալացման տևողությունը և արյան միջին կորուստը 2 խմբում էլ նույնն էր: Վիրահատության միջին տևողությունը եղել է` 43 րոպե TVT և 16 րոպե TVT-O: Սուբյեկտիվ բուժվել են` 26/28(92,6%) TVT, 25/27(92,9%) TVT-O: Լուրջ ինտրաօպերացիոն բարդություններ չեն նկատվել ոչ մի խմբում [15]:
M.Meschia et al` ռանդոմիզացված հետազոտության մեջ ներգրավվել են 231 կին, որոնցից 114-ին կատարվել է TVT, իսկ 117-ին`TVT-O: Հսկողության միջին տևողությունը` 6 ամիս: Հետազոտությունը կատարվել է 2003-2004թթ: TVT-O վիրահատության տևողությունը ավելի կարճ է, քան TVT-ինը: Սուբյեկտիվ բուժվել են` TVT-ից հետո 99(92%), TVT-O-ից` 96(87%): Միզապարկի պերֆորացիա եղել է 5 TVT վիրահատության խմբում, հեշտոցի էռոզիա` 1 TVT-O խմբում [10]:
F.David-Montefiore et al` ռանդոմիզացված հետազոտությունը կատարվել է 2004-2006թթ, որի մեջ ներգրավվել է 88 կին, որոնցից 46-ին կատարվել է TVT, իսկ 42-ին` TOT վիրահատություն: Կանանց միջին տարիքը եղել է 56,8 և 53,4 համապատասխանաբար: Follow-up-ի միջին տևողությունը 24 ամիս է: «Լրիվ առողջ» գնահատվել է TVT վիրահատության 92,9% և TOT վիրահատության 93,5%: Վիրահատությունը ոչ էֆեկտիվ է եղել 2,4% TVT խմբում և 4,3% TOT խմբում: Միզապարկի պերֆորացիա` 4 դեպքում TVT վիրահատության ժամանակ: Հեշտոցի վնասում` 5 դեպքում TOT վիրահատության ժամանակ: Կոնքի հեմատոմա` 2 դեպքում TVT վիրահատության ժամանակ [2,3]:
D.Riva et al` ռանդոմիզացված հետազոտության մեջ ներգրավվել է 131 կին, որոնցից 66-ին կատարվել է TVT, իսկ 65-ին` TOT վիրահատություն: Կանանց տարիքը եղել է 45-80: Follow-up-ի միջին տևողությունը 12 ամիս է: Սուբյեկտիվ բուժվել են` TVT-ի դեպքում 91%, TVT-O-ի` 94%: Միզապարկի պերֆորացիա եղել է 2 դեպք TVT վիրահատության խմբում, հեշտոցի էռոզիա` 2 TOT խմբում [12]:
R. de Tayrac et al` ռանդոմիզացված հետազոտության մեջ ներգրավվել են 61 կին, որոնցից 30-ին կատարվել է TVT, իսկ 31-ին` TOT վիրահատություն: «Լրիվ առողջ» գնահատվել է TVT-ի դեպքում 83,9% և TOT-ի` 90% հիվանդներ: 9,7% TVT խմբից և 3,3% TOT խմբից բարելավվել է: Վիրահատությունը ոչ էֆեկտիվ է եղել 6,5% TVT խմբում և 6,7% TOT խմբում: Միզապարկի պերֆորացիա` 2 դեպք TVT խմբում: Հեշտոցային էռոզիաներ չեն նկատվել երկու խմբում էլ: Միզուկային էռոզիայի 1 դեպք նկատվել է TVT խմբում, հետվիրահատական օբտուռատոր հեմատոմա` 1 դեպք TOT խմբում [5]:
M.Porena et al` ռանդոմիզացված հետազոտության մեջ ներգրավվել են 89 կին, որոնցից 47-ի մոտ կատարվել է TVT, իսկ 42-ին` TOT վիրահատություն: «Լրիվ առողջ» գնահատվել է TVT վիրահատության ենթարկված 70,2% և TOT` 78,6%: Հիվանդանոցում գտնվելու ժամանակահատվածները երկու խմբում էլ գրեթե նույնն են: Միզապարկի պերֆորացիա`1 դեպք TVT խմբում: Միզարձակությունը երկու խմբերում էլ վերականգնվել է 1,5 օրից: Հետվիրահատական ջերմության բարձրացում նկատվել է TOT խմբում 2 դեպքում: Ռետրոպուբիկ հեմատոմա նկատվել է TVT-ից հետո 2 դեպքում, հեշտոցի էռոզիաներ` TOT խմբի 2 դեպքում: Հետվիրահատական վերքից առաջացած դիսկոմֆորտ և ցավեր նկատվել է TVT-ի 1 և TOT-ի 3 դեպքում: Վիրահատությունից հետո կրկնակի բուժում է ստացել TVT խմբում 5 հոգի, TOT խմբում` 1 հոգի: TVT վիրահատության տևողությունը եղել է 20-80 րոպե, TOT` 15-60 րոպե [11]:
E.Castillo-Pino et al` հետազոտության մեջ ներգրավվել են 104 կին, որոնցից 55-ին կատարվել է TVT, իսկ 47-ին` TOT վիրահատություն: «Լրիվ առողջ» գնահատվել է TVT վիրահատության 81,8% և TOT վիրահատության 83,7%: 10,9% TVT խմբից և 10,2% TOT խմբից բարելավվել է: Վիրահատությունը ոչ էֆեկտիվ է եղել 7,3%-ի մոտ TVT խմբում և 6,1%-ի մոտ TOT խմբում: TOT վիրահատության տևողությունը ավելի կարճ է, քան TVT-ինը: TOT վիրահատությունը ավելի հեշտ ուսանելի է քան TVT վիրահատությունը: Ինֆեկցիոն կամ միզարձակության խանգարումները (de novo գերակտիվ միզապարկ) երկու դեպքում էլ հավասար են, իսկ տևական կամ կարճաժամկետ միզակապությունը TVT խմբում երկու անգամ ավելի է [1]:
O.A.Dyrkorn et al TVT վիրահատությունը համեմատել են TOT և TVT-O-ի հետ:
Հետազոտության մեջ ներգրավվել են 5942 կին, որոնցից 4281-ին կատարվել է TVT, իսկ 731 և 373, համապատասխանաբար, TVT-O և TOT: Follow-up-ի միջին տևողությունը 8 ամիս է: TVT խմբի կանանց մոտ մեզի արտահոսքը (ակամամիզությունը կամ անմիզապահությունը ) հազային փորձի ժամանակ, ինչպես նաև սուբյեկտիվորեն ավելի քիչ է արտահայտված եղել, քան մյուս խմբերում, բայց բարդությունների հավանականությունը ավելի մեծ է [7]:
Եզրակացություն
Վերլուծելով վերը թվարկված հետազոտությունների արդյունքները կարելի է եզրակացնել, որ TVT, TOT և TVT-O վիրահատությունները ունեն գրեթե հավասար արդյունավետության ցուցանիշներ: Որոշ բարդություններ` միզապարկի պերֆորացիա, միզակապություն գերակշռում են TVT խմբում: Միզուղիների ինֆեկցիա, հեշտոցի էռոզիաներ և de novo գերակտիվ միզապարկ բարդությունները գերակշռում են TOT և TVT-O խմբում: Այսպիսով, կարելի է փաստել, որ բոլոր վիրահատական մեթոդները հավասարապես ընդունելի և կիրառելի են: Այս կամ այն մեթոդի ընտրությունը կախված է վիրաբույժի և հիվանդի նախընտրությունից: