Կոլապս

Անոթային սուր անբավարարության տեսակներից է, որն առաջանում է անոթային հունի տարողության և շրջանառվող արյան ծավալի նորմալ հարաբերության խախտումից։

Էթիոլոգիան և պաթոգենեզը։ Վարակներ, թունավորումներ, արյան սուր կորուստ, ներզատական համակարգի հիվանդություններ, անաֆիլաքսային ռեակցիաներ և այլն։ Անոթային տոնուսի սուր ընկճումը կամ շրջանառվող արյան զանգվածի արագ նվազումն առաջացնում է դեպի սիրտն ընթացող արյան երակային ներհոսքի նվազում, զարկերակային և երակային ճնշման անկում, ուղեղի հիպոքսիա և օրգանիզմի կենսական ֆունկցիաների ընկճում։

Կլինիկան։ Հանկարծակի հայտնվում է ընդհանուր թուլություն, գլխապտույտ, սարսուռ, դող, ծարավի զգացում, մարմնի ջերմաստիճանի իջեցում։ Դիմագծերը սրված են, ծայրանդամները սառը, մաշկն ու լորձաթաղանթները գունատ՝ կապտավուն երանգով, ճակատը, երբեմն՝ ամբողջ մարմինը, պատվում է սառը քրտինքով, պուլսը՝ փոքր և թույլ, կոպերը հաճախ փակվում են, զարկերակային և երակային ճնշումը՝ ցածր, սրտի տոները խլացած, երբեմն՝ առիթմիկ։ Շնչառությունը մակերեսային է, հաճախացած։ Չնայած հևոցին հիվանդը շնչահեղձություն չի զգում, պառկած է գլխի ցածր դիրքով։ Դիուրեզն իջած է։ Գիտակցությունը պահպանված է կամ մթագնած, շրջապատի նկատմամբ անտարբեր է, բբերի ռեակցիան լույսի նկատմամբ թուլացած է, նկատվում է ձեռքի մատների տրեմոր, երբեմն ցնցումներ։

Ախտորոշման ժամանակ տարբերակում են ուշագնացությունից, որի ժամանակ հատկապես թույլ են արտահայտված ֆունկցիոնալ խանգարումները և արյան ճնշման ցուցանիշները լինում են նորմայի սահմաններում, և սրտային անբավարարությունից, որը տարբերվում է կոլապսից հիվանդի հարկադրական դիրքով (օրթոպնոյե), շրջանառվող արյան ծավալի մեծացումով։

Բուժումը։ Ելնելով պատճառներից՝ արյունահոսության դադարեցում, օրգանիզմից թունավոր նյութերի հեռացում, հիպոքսիայի վերացում և այլն։ Հիվանդին պառկեցնում են ոտքերը բարձրացրած վիճակում, մարմինը տաքացնում են։ Կատարվում է արյան փոխարինողների փոխներարկում և միայն խիստ ցուցումների դեպքում՝ արյան բաղադրիչների փոխներարկում։