| Վիճակագրություն |
Ընդամենը ակտիվ. 1 Հյուրեր. 1 Անդամներ. 0 |
|
Կրծքագեղձի ֆիլոիդ ուռուցքների և ֆիբրոադենոմաների տարբերակիչ ախտորոշման չափորոշիչները
Կրծքագեղձի ախտահարումների շարքում ֆիբրոադենոմաները գրավում են երրորդ տեղը՝ մաստոպաթիայից և քաղցկեղից հետո: Տերևանման ֆիբրոադենոմաները, այլ կերպ ֆիլոիդ ուռուցքները (ՖՈՒ), ֆիբրոադենոմաների շարքում կազմում են 11.9% [1–3]: Եվ՛ ֆիբրոադենոմաները, և՛ ֆիլոիդ ուռուցքները դասվում են ֆիբրոէպիթելային ախտահարումների շարքին, սակայն ՖՈՒ-ը ունի չարորականացման միտում և կարող է վերափոխվել սարկոմայի, կարցինոսարկոմայի և քաղցկեղի [4–6]:
ՖՈՒ-ի ճշգրիտ նախավիրահատական ախտորոշումը արդի ուռուցքաբանության կարևոր խնդիրներից է, քանզի այն իր կլինիկական, ռադիոլոգիական ևբջջաբանական մի շարք նշաններով շատ նման է ֆիբրոադենոմային: Ֆիլոիդ ուռուցք նախավիրահատական ախտորոշումը պահանջում է ֆիբրոադենոմայի բուժման համընդհանուր ընդունված եղանակից տարբերվողմ ոտեցում [7–9]: Նախավիրահատական շրջանում ախտորոշված ՖՈՒ-ի դեպքում, խորհուրդ էտրվում նորագոյացության լայնածավալ հեռացում՝հարակից առողջ հյուսվածքներից առնվազն 1սմ ներառմամբ [10–13]:
ՖՈՒ-ի ոչ ճիշտ հեռացման դեպքում մեծ է տեղային կրկնությունների հավանականությունը [14–16] և այն պետք է դիտարկել որպես անհաջող վիրահատության արդյունք [8,17]: Տեղային ռեցիդիվները լինում են առավելբջջային և ատիպիայի բարձր աստիճանով, ուստի ունենում են ինվազիվ մեծ ներուժ ու կլինիկորեն դրսևորվում են ագրեսիվ վարքով [18]:
Մեր հետազոտության նպատակը ՖՈՒ-ի ախտորոշիչ չափորոշիչների դուրսբերումն է, ինչը թույլ կտա մեծ հավանականությամբ հաստատել ՖՈՒ-ի առկայությունը: Հատկապես մեծ տեղ է հատկացվել ՖՈՒ-ի և ֆիբրոադենոմայի տարբերակիչ ախտորոշմանը: Ինչպես և գրականության տվյալները, այնպես էլմեր 251 դիտարկումների վերլուծությունը պարզեց, որ մեկուսի և ոչ միախտորոշիչ եղանակ՝ բացառությամբ հյուսվածաբանականը, չի կարող հաստատել ֆիլոիդ ուռուցքի առկայությունը, ևմիայն համալիր` կլինիկական, մամոգրաֆիկ, գերձայնային և բջջաբանական եղանակները միասին կարող ենմ եծ հավանականությամբ հաստատել ՖՈՒ-ի առկայության փաստը [19–24]:
Մեր կողմից փորձ է արվել մշակելու հիվանդների վարման ալգորիթմ, որը հնարավորություն կտա որոշել տվյալ հիվանդի մոտ ՖՈՒ-ի առկայության ռիսկի աստիճանը: Վերլուծությունը անցկացվել է հիվանդների երկու կլինիկական խմբերում՝ ձևավորված համաձայն վերջնական հյուսվածաբանական ախտորոշման:
Առաջին խումբը կազմում են ֆիբրոադենոմայով, երկրորդը՝ ՖՈՒ ունեցող հիվանդները: Վերլուծվել են կլինիկական, մամոգրաֆիկ, գերձայնային, բջջաբանական և հյուսվածաբանական հետազոտությունների արդյունքները: ՖՈՒ-ի առկայության և գործոններից յուրաքանչյուրի հետ վիճակագրորեն նշանակալի փոխկապակցվածության գոյությունը որոշվել է կրոստաբուլյացիայի եղանակով: Գործոնների միջև փոխկապակցվածության աստիճանը որոշվել է կորելյացիոն վերլուծության եղանակով:
Այսպիսով, համեմատելով ախտորոշմանռ ենտգենաբանական եղանակի մամոգրաֆիա) տվյալները հեռացված ուռուցքների ախտահյուսվածաբանական հետազոտության արդյունքների հետաղ. 1), պարզվում է, որ մամոգրաֆիկ հետազոտություն անցած 134 հիվանդներից ռենտգենաբանական և վերջնական հյուսվածաբանական ախտորոշումները համընկել են իդեպքում (59,7%), կեղծ դրական մամոգրաֆիկ ախտորոշումները եղել ենըկեղծ բացասական` 47 (35,1%): ( 80- 7- (5,2%),
Համաձայն մեր տվյալների` ռենտգենաբանական եղանակի զգայունությունը կազմում է 57,3%, սպեցիֆիկությունը՝ 70,8%:
Աղյուսակ 1
Մամոգրաֆիայի արդյունավետությունը (p=0,013)
Մամոգրաֆիկախտորոշում
Հյուսվածաբանական ախտորոշում
Վերջնական
ՖՈՒ չկա
ՖՈՒ կա
ՖՈՒ չկա
17
47
64
26.6%
73.4%
100.0%
70.8%
42.7%
47.8%
ՖՈՒ կա
7
63
70
10.0%
90.0%
100.0%
29.2%
57.3%
52.2%
Վերջնական
24
110
134
17.9%
82.1%
100.0%
100.0%
100.0%
100.0%
Ախտորոշման գերձայնային եղանակի արդյունավետության աստիճանի որոշումը անցկացվել է համեմատության մեջդնելով 119 հիվանդներին կատարված գերձայնային հետազոտության և հետվիրահատական հյուսվածաբանական հետազոտության արդյունքները աղ. 2): (
Արդյունքում պարզ է դարձել, որ գերձայնային և հյուսվածաբանականա խտորոշումների համապատասխանություն տեղի ունի կեղծ դրական ախտորոշումներ հանդիպել են 16 (13,4%), կեղծբացասական՝ դեպքերում: Գերձայնային հետազոտության զգայունությունը՝մեր տվյալներով, կազմում է 60,8%, սպեցիֆիկությունը՝ 72,7%: 75 (54,6%), 38 (31,9%)
Աղյուսակ 2
Գերձայնաին հետազոտության արդյունավետությունը (р=0,029)
Գերձայնաինախտորոշում
Հյուսվածաբանական ախտորոշում
Վերջնական
ՖՈՒ չկա
ՖՈՒ կա
ՖՈՒ չկա
6
38
44
13.6%
86.4%
100.0%
27.3%
39.2%
37.0%
ՖՈՒ կա
16
59
75
21.3%
78.7%
100.0%
72.7%
60.8%
63.0%
Վերջնական
22
97
119
18.5%
81.5%
100.0%
100.0%
100.0%
100.0%
Մամոգրաֆիկ և գերձայնային հետազոտությունների զուգակցված կիրառման դեպքում (համալիր ռադիոլոգիական հետազոտություն) բարձրանում է նրանց տեղեկատվական արժեքը, ինչում մենք համոզվել ենք մեր հետազոտության արդյունքում: Համալիր ռադիոլոգիական հետազոտությունանցած հիվանդների մամո- և սոնո- ախտորոշումները համընկել են իրար և հյուսվածաբանական պատասխանին 69% դեպքերում:
Համեմատելով բջջաբանական հետազոտության արդյունքները վերջնական հյուսվածաբանական ախտորոշման տվյալների հետ, պարզ է դառնում, որ ախտորոշումների համապատասխանություն առկա է կրծքագեղձի պունկցիոն բիոպսիա անցած 57 հիվանդներից 24-ի մոտ (42,1%) (աղ. 3): Կեղծ դրական ախտորոշումներ հանդիպել են 1 (1,8%), կեղծ բացասական՝ 32 (56,1%) դեպքերում: Բջջաբանական հետազոտության զգայունությունը մեր տվյալներով կազմում է 69,6%, սպեցիֆիկությունը՝ 83,2%:
Աղյուսակ 3
Բջջաբանական հետազոտության արդյունավետությունը (р=0,014)
Բջջաբանականհետազոտություն
Հյուսվածաբանական ախտորոշում
Վերջնական
ՖՈՒ չկա
ՖՈՒ կա
ՖՈՒ չկա
14
32
46
30.4%
69.6%
100.0%
93.3%
76.2%
80.7%
ՖՈՒ կա
1
10
11
9.1%
90.9%
100.0%
6.7%
23.8%
19.3%
Վերջնական
15
42
57
26.3%
73.7%
100.0%
100.0%
100.0%
100.0%
Այսպիսով, ստացված տվյալները հավաստում են այն դրույթը, որ հետազոտության վերը քննարկված եղանակները մեկուսիչ ունեն ախտորոշիչ դեր ՖՈՒ-ի ախտորոշման խնդրում, և միայն կոպլեքս մոտեցումը՝հիմնվածյ ուրաքանչյուր եղանակի ախտորոշիչ նշանակության և առանձին գործոնների կանխորոշիչ դերի հստակ իմացության վրա, կարող է օգնել ՖՈՒ-ի ախտորոշման և տարբերակիչ ախտորոշման խնդրում:
Չափանիշները, որոնք գտնվում են սերտ կորելյացիոն կապի մեջ ՖՈւ-իառկայության հետ, ընդգրկվել են ռեգրեսիոն մոդելի մեջ, որտեղ բազմաչափական լոգիստիկ ռեգրեսիայի մեթոդով ձևավորվել է որոշիչ կանոնը, որը թույլ է տալիս հավանականության բարձր աստիճանով կանխորոշել հիվանդի մոտ ֆիլոիդ ուռուցքի առկայությունը:
Այսպիսով, կրոստաբուլյացիայի եղանակով կատարված վերլուծությունը թույլ տվեց դուրս բերել կլինիկական, ռենտգենաբանական, գերձայնային և բջջաբանական մի շարք ցուցանիշներ, որոնք հավաստում են հիվանդի մոտ ՖՈւ-ի առկայությունը: Սակայն, քանի որ գործոնների միջև վիճակագրորեն հավաստի փոխկապակցվածության առկայությունը բավարար հիմք չէ ախտորոշումը կայացնելու համար, մեր կողմից փորձ է արվել որոշել տվյալ փոխկապակցվածության աստիճանը, յուրաքանչյուր ցուցանիշի տեսակարար կշիռը և կառուցել որոշիչ կանոնը, որը թույլ կտա կանխորոշել հիվանդի մոտ ՖՈւ-ի առկայության հավանականությունը՝ ռիսկը:
Այդ նպատակով որոշվել է վերլուծվող յուրաքանչյուրգործոնիկորելյացիոնկախվածության աստիճանը, որը վիճակագրորենհավաստիկապված է ՖՈւ-իառկայության հետ:
Աղ. 4-ում բերված են կլինիկական, ռենտգենաբանական, գերձայնային և բջջաբանական խմբերում բաշխված 20 ցուցանիշների կորելյացիոն գործակիցները: Բերված են նաև տարբեր գործակիցների վիճակագրական նշանակալիության ցուցանիշները:
Աղյուսակ 4
Կորելյացիոն գործակիցներ
Գործոններ
Անվանումը
ՍպիրմանիՌանգերիգործակից
P
Կլինիկական
1. տարիք
0,60
0,021
2. ուռուցքի աճի տեմպը
0,68
0,003
3. ուռուցքի շարժունությունը
0,39
0,062
4. ուռուցքի ցավոտությունը
0,41
0,071
5. ուռուցքի ձևը
0,58
0,071
6. կոնսիստենցիան
0,21
0,016
7. եզրերը
0,73
0,052
8. չափը
0,12
0,017
Ռենտգենաբանական
9. եզրագծերը
0,59
0,012
10. ձևը
0,82
0,059
11. ավշային հանգույցները
0,12
0,062
12. ռենտգեն ինտենսիվությունը
0,54
0,038
13. ուռուցքի հարակից հյուսվածքները
0,63
0,029
Գերձայնային
14. չափերը
0,39
0,017
15. կառուցվածքը
0,68
0,001
16. ակուստիկ էֆեկտ
0,71
0,012
Բջջաբանական
17. էպիթելային/ստրոմալ տարածքների հարաբերություն
0,69
0,039
18. կորիզների վիճակը
0,61
0,068
19. էպիթելային կառուցվածքների վիճակը
0,60
0,049
20. ստրոմալ կառուցվածքներիվիճակը
0,63
0,030
Ինչպես պարզվեց աղյուսակ 4-ից, վերլուծության ենթարկված 20 ցուցանիշներից ՖՈւ-ի հետ կորելացվում են միայն 9-ը (կանխորոշիչներ՝ պրեդիկտորներ): Մնացած 11 ցուցանիշների կամ կորելյացիայի աստիճանն է ոչ բավարարուժեղկամ հաշվարկված Սպիրմանի գործակցի վիճակագրական նշանակալիությունը անբավարար է, ուստի այդ գործակիցները ետագայում ուշադրության չեն արժանանա: Աղ. 5-ում բերված են ռեգրեսիոնմոդելի մեջ ընդգրկված 9 կանխորոշիչները իրենց գրադացիայի աստիճաններով: (<0,5),
Աղյուսակ 5
Կանխորոշիչները և դրանց գրադացիայի աստիճանները
Կանխորոշիչ
Գրադացիայի աստիճաններ
Տարիք
0 - մինչև 35 տարեկան
1 – 35 տարեկանից բարձր
Ուռուցքի աճ
0 - դանդաղ
1 - արագ
2 - երկփուլ
Ուռուցքի ռենտգեն եզրագծերը
0 – մնացած
1 – պոլիցիկլիկ
Ուռուցքը շրջապատողհյուսվածքներըռենտգենաբանորեն
0 – անվտանգության գոտի
1 - նոսրացման գոտի
Ուռուցքի էխոկառուցվածքը
0 – միատարր
1 - մանր կիստոզ ներառուկներ
2 - ճեղքաձև հեղուկային ներառուկներ
Ակուստիկ էֆեկտ
1- դորսալ ուժեղացում
Էպիթելային/ստրոմալտարածքներիհարաբերակցություն
1- բարձր
2-ցածր
Էպիթելային կառուցվածքներ
1 - գերաճած ծորանային բջիջներ
2–ապոկրին մետապլազիայի բացակայություն
Հենքային կառուցվածքներ
1 – մեկուսացված մեզենխիմալ բջիջներ
2 - կոհեզիվ հենքային բջիջներ
Հիվանդի մոտ ֆիլոիդ ուռուցքի առկայության հավանականության կանխորոշման որոշիչ կանոնի ձևավորումը իրականացվել է լոգիստիկ ռեգրեսիայի եղանակով: Նախօրոք անցկացված կորելյացիոնվ երլուծությունը հնարավորություն տվեց ռեգրեսիոն մոդելից բացառել բավարար տեսակարար կշիռ չունեցող գործոնները և` մոդելի անկախ գործոնները կրճատելով, զգալիորեն բարձրացնել հաշվարկված ռեգրեսիոն գործակիցների վիճակագրական նշանակալիության աստիճանը:
Աղյուսակ 6
Ռեգրեսիոն մոդել (p=0,015)
Կանխորոշիչ
Ռեգրեսիոն գործակից (()
Տարիք
0,195
Ուռուցքի աճ
0,175
Ուռուցքի ռենտգեն եզրագծերը
0,344
Ուռուցքը շրջապատող հյուսվածքները ռենտգենաբանորեն
0,431
Ուռուցքի էխոկառուցվածքը
0,361
Ակուստիկ էֆեկտ
0,112
Էպիթելային/ստրոմալ տարածքների հարաբերակցություն
0,111
Էպիթելային կառուցվածքներ
0,119
Հենքային կառուցվածքներ
0,292
Կոնկրետ հիվանդի համար անհատական պրոգնոստիկ եզրակացության հանգում ենք ռեգրեսիոն գործակիցների (β) գումարման արդյունքում՝համաձայն հետևյալ բանաձևի.
β=( (β1…n x Z1…m), որտեղ
β - պրոգնոստիկ գործակցի վերջնական մեծությունը,
β1…n – կանխորոշիչների ռեգրեսիոն գործակիցները,
Z1…m - կանխորոշիչների գրադացիայի աստիճանը:
Եթե տվյալ հիվանդի համար ռեգրեսիոն գործակիցների գումարը <0,5, ապաֆիլոիդ ուռուցքի առկայության ռիսկը՝ հավանականությունը բարձր չէ, եթեգործակիցների գումարը >0,5, ապա այդ հիվանդի մոտ հավանականության բարձր տոկոսով կարելի է կանխորոշել Ֆու-իգոյությունը:
Այսպիսով, կիրառելով կլինիկական, մամոգրաֆիկ, գերձայնային և բջջաբանական ախտորոշիչ եղանակները միասին և օգտվելով անհատական պրոգնոստիկ եզրակացության բանաձևից, ՖՈՒ-ի ախտորոշումն ու հատկապես տարբերակիչ ախտորոշումը հնարավոր դարձավ մինչև վիրահատությունը: Սակայն հայտնի է, որ ֆիլոիդ ուռուցք վերջնական ախտորոշումը հյուսվածաբանական քննության արդյունքն է, ուստի առաջարկում ենք որպես նախավիրահատական ախտորոշիչ եղանակ, վերը առաջարկվածի հետ կիրառել և նուրբ ասեղային բիոպսիա (cor biopsy):
|
| Օրացույց | | « Մայիս 2024 » | | Երկ | Երք | Չոր | Հնգ | Ուրբ | Շաբ | Կիր | | | | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
|
|
